Zonder binnenhavens is een energie- en grondstoffentransitie simpelweg niet mogelijk. Binnenhavens spelen een sleutelrol in de aanvoer en distributie van duurzame energiebronnen en gerecyclede materialen. Ze faciliteren een belangrijk deel van het logistieke proces van de transitie naar een circulaire en duurzame economie.

“Zonder binnenhavens geen energie- en grondstoffentransitie”

Klimaatverandering en de groeiende vraag naar grondstoffen maken de energie- en grondstoffentransitie niet alleen noodzakelijk, maar ook urgent. De energietransitie richt zich op het verminderen van emissies en het bevorderen van duurzame energiebronnen, terwijl de grondstoffentransitie zich richt op het efficiënter gebruiken en hergebruiken van materialen binnen een circulaire economie. Nederland heeft zichzelf het ambitieuze doel gesteld om tegen 2050 een volledig circulaire economie te realiseren. Het Planbureau voor de Leefomgeving verwacht dat deze transitie tot 40% meer ruimte zal vereisen dan de huidige fossiele, lineaire economie. Deze ruimteclaim raakt vooral de binnenhavens, vanwege hun essentiële rol in het faciliteren van recyclingprocessen en goederenstromen voor hergebruik. Naarmate de circulaire economie groeit, zal het belang van havens, waterwegen en multimodale bedrijventerreinen alleen maar toenemen. De energietransitie vereist eveneens ruimte. Binnenhavens zijn belangrijke vestigingsplaatsen voor nieuwe energie-infrastructuren, zoals laadstations voor duurzame schepen en voertuigen, en opslaglocaties voor hernieuwbare energiebronnen. Echter, de schaarste op het elektriciteitsnet vormt een grote uitdaging. Synergie tussen binnenhavens en energienetwerken is daarom cruciaal om de energietransitie effectief te ondersteunen.

De koers van de NVB
Binnenhavens moeten zich ontwikkelen tot onmisbare schakels in zowel de energie- als grondstoffentransitie. Ze zullen nieuwe goederenstromen mogelijk maken en een belangrijke bijdrage leveren aan de realisatie van een duurzame en circulaire economie. Het is van groot belang dat er tijdig voldoende planologische ruimte wordt gereserveerd voor deze nieuwe bedrijvigheid. Voorkomen moet worden dat keuzes worden gemaakt die deze transities in de weg staan. Dit vraagt om visie, strategische positionering, intensieve samenwerking en een gecoördineerde aanpak van ruimtelijke en infrastructurele planning.