Binnenhavens hebben te maken met grote uitdagingen die druk uitoefenen op de ruimte die beschikbaar is voor watergebonden bedrijvigheid. In de praktijk wordt kostbare grond voor havens steeds vaker benut voor andere doeleinden. Terwijl juist deze ruimte van ongelofelijk groot belang is voor de toekomst van de binnenhavens en hun bijdrage aan de economie en de transities. Er worden nu onomkeerbare keuzes gemaakt die bepalend zijn voor de toekomstige positie van binnenhavens.

“Kostbare grond voor watergebonden bedrijvigheid wordt anders benut, terwijl die ruimte cruciaal is. Er worden NU onomkeerbare keuzes gemaakt.”

Nederland staat aan de vooravond van een ingrijpende ruimtelijke transformatie. De druk op beschikbare ruimte neemt toe door de enorme woningbouwopgave, de complexe uitdagingen in waterbeheer, veranderingen in de landbouw, natuurherstel en de ruimteclaims van de energie- en grondstoffentransitie. Deze gelijktijdige opgaven vragen om een consistent en toekomstgericht ruimtelijk beleid.

Binnenhavens ervaren een toenemende ruimtelijke druk. De afname van watergebonden bedrijventerreinen is een zorgwekkende ontwikkeling. Vooral omdat deze locaties cruciaal zijn voor het ondersteunen van maatschappelijke transities en vitale economische activiteiten. Het risico dat er onomkeerbare ruimtelijke keuzes worden gemaakt is groot. Vooral op locaties die ideaal zijn voor multimodale functies of innovatieve logistieke toepassingen. Het verlies van deze strategische gebieden kan de lange termijn ontwikkeling van de binnenhavens bedreigen, evenals hun rol in een toekomstbestendige economie.

Herstructurering van ruimte in bestaande binnenhavens en watergebonden bedrijventerreinen kan bijdragen aan dit ruimtelijke vraagstuk maar verlangt een strategische visie op lokaal niveau. Enkel bedrijvigheid direct aan het water wanneer er ook daadwerkelijk gebruik van wordt maakt. Veel nietwatergebonden activiteiten kunnen ook heel goed op andere locaties plaatsvinden.

De koers van de NVB
Het duurzaam inrichten van havengebieden is een complexe opgave. Het behoud en de versterking van watergebonden en multimodale ruimte in binnenhavens is essentieel voor hun rol als motor van de economie en aanjager van maatschappelijke transities. Dit vraagt om een strategische en zorgvuldige benadering van ruimtelijke planning. Belangen moeten goed worden afgewogen, functies moeten slim worden geclusterd, en samenwerking met stakeholders moet worden geïntensiveerd. Alleen door een gezamenlijke visie en gecoördineerde acties kunnen binnenhavens hun strategische positie veiligstellen.